از فورد مدل تی به عنوان مهم ترین وسیله نقلیه ساخته شده در جهان و یکی از تاریخ سازان صنعت خودروسازی یاد می‌شود. نکاتی در مورد این خودرو وجود دارد که کمتر کسی به انها توجه کرده است!

به گزارش خودروم، فورد مدل تی (T) با نام تن لیزی (Tin Lizzie) صنعت خودروسازی جهان را برای همیشه تغییر داد. پروژه تولید این خودرو برای اولین بار توسط هنری فورد هدایت شد، کسی که برای سفرهای تفریحی و شکار همیشه در اطراف ویسکانسین و شمال میشیگان به سر می‌برد. این وسیله نقلیه جعبه‌ای شکل به دلیل توانایی خود در انجام چند شیرین کاری جالب مانند رسیدن به قله پایکس پیک واقع در کلرادو و بالا رفتن از پله‌های کنگره ایالت تنسی به محبوبیت رسید. مدل T اولین وسیله نقلیه‌ای بود که دارای سرسیلندرهایی با قابلیت جداسازی بود و به عنوان اولین خودرویی شناخته می‌شود که میل لنگ و بلوک موتور آن به شکل یکپارچه هستند.

مدل تی در سال 1908 میلادی معرفی و به یکی از محبوب‌ترین خودروهای تاریخ تبدیل شد. اکنون چندین نمونه از این خودرو هنوز هم در شرایط آماده به کار هستند. در واقع مدل T تجلی سخن هنری فورد مبنی بر عدم نیاز به سبقت گرفتن از یک فورد به دلیل وجود یک فورد دیگر در جاده است. اما نکات بسیاری در مورد این خودرو فراموش شده و ما می‌خواهیم با سفری کوتاه و تاریخی بیاد بیاوریم که حقایقی در مورد این خودرو وجود دارد و نباید آنها را از یاد ببریم.

اولین خودرویی که روی خط مونتاژ متحرک ساخته شد

برخلاف تصویر رایج، فورد مدل تی اولین خودرویی نبود که بر روی خط مونتاژ متحرک ساخته شد. در واقع اولین خودرویی که روی این خطوط به تولید رسید، مدل داش اولدزموبیل در سال 1901 بود که توسط رانسوم ای ساخته شد. اولدز پیشگام صنعت خودروسازی آمریکا و بنیانگذار شرکت تولید وسایل نقلیه موتوری اولذر است. با این حال ایده اولدز توسط هنری فورد برای ساخت اولین خط مونتاژ متحرک با افزودن تسمه‌های نقاله برای حرکت وسایل نقلیه در اطراف کارخانه کامل شد. با خط مونتاژ متحرک، فورد توانست یک مدل T را به جای 12 ساعت معمولی در کمتر از سه ساعت به تولید برساند.

اولین خودروی ارزان قیمت جهان

با به وجود امدن خط مونتاژ متحرک، فورد نه تنها توانست خودروهای بیشتری به تولید برساند؛ بلکه با فروش مدل تی به عنوان ارزان قیمت‌ترین خودروی موجود، امکان رانندگی برای همه را فراهم کرد. شرکت فورد مدل T را با قیمتی بین 260 تا 850 دلار به فروش رساند. این بازه قیمتی از خودروی یادشده، یک وسیله نقلیه اختصاصی برای ثروتمندان نمی‌ساخت. فورد به تنهایی بیش از 15 میلیون دستگاه از آن را فروخت و طبقه متوسط رو به رشد آمریکایی برای اولین بار در تاریخ توانست با خودرو سفر کند.

موتور چهار سیلندر فورد مدل تی

فورد مدل T به یک موتور چهار سیلندر خطی با حجم 2,9 لیتر مجهز بود. این پیشرانه 20 اسب بخار قدرت دارد و حداکثر سرعت خودرو را به 72 کیلومتر بر ساعت می‌رساند. فورد ادعا کرده بود که این خودرو 18 تا 11 لیتر سوخت را به ازای پیمایش هر 100 کیلومتر بر ساعت مصرف می‌کند. این میزان مصرف سوخت در آن زمان، بسیار قابل توجه بود و به لطف اطمینان پذیری این خودرو، کاربریهای صنعتی، دریایی و نظامی برای مدل تی تعریف شد. با تولید این خودرو از سال 1908 تا 1941 موتور مدل T یکی از پیشرانه‌هایی بود که به مدتی طولانی در تاریخ صنعت خودروسازی جهان مورد استفاده قرار گرفت.

گیربکس سه سرعته مدل T

موتور 2,9 لیتری این خودرو به گیربکسی دو سرعته متصل بود که در آن زمان به دلیل بکارگیری چرخ دنده سیاره‌ای به عنوان گیربکس سه سرعته شناخته می‌شد. در این مدل سه پدال وجود دارد. پدال سمت چپ برای دنده اول بوده و تا انتها باید آن را به سمت پایین فشار داد. رکاب در دنده آخر خیلی پایین نمی‌رود و در حالت دنده خلاص نیز پدال را باید تا نیمه پایین آورد. پدال وسط برای گاز دادن بوده و پدال سمت راست نیز وظیفه ترمز کردن را برعهده دارد.

همه آنها سیاه رنگ نیستند!

یک تصور رایج وجود دارد که تمام فوردهای مدل تی سیاه رنگ هستند. هنری فورد سیاستی را برای رنگ امیزی مشکی رنگ بدنه این خودرو تنها بین سال‌های 1914 تا 1925 اجرا کرد. منطق این تصمیم، سیاستی برای یکنواختی و شناسایی آسان این خودروها بود؛ چون تقریباً نیمی از خودروهای موجود در آمریکا مدل‌ تی بودند. قبل و بعد از اعمال این تصمیم، خودروی یادشده در رنگ‌های مختلفی مانند آبی، سبز، خاکستری و قرمز عرضه شد.

سیستم تعلیق سه نقطه‌ای

هنری فورد یک مزرعه‌دار بزرگ بود. بنابراین برای او اهمیت داشت که یک وسیله نقلیه بتواند در زمین‌های ناهوار به خوبی حرکت کند. به همین منظور او موتور، گیربکس و محورهای جلو و عقب را به شکلی مثلثی و در بالای نیمه بیضوی به شکل عرضی نصب کرده بود. سیستم تعلیق سه نقطه‌ای مدل T باعث می‌شد که چرخ به میزان قابل توجهی برای حرکت بر روی سطوح ناهموار آزاد باشد.

تبدیل فرمان چپ به یک استاندارد

فورد انقلاب ساخت وسایل نقلیه فرمان چپ را با مدل تی رهبری کرد. قبل از این خودرو اکثر خودروهای آمریکایی با فرمان‌هایی در سمت راست داشبورد به تولید می‌رسیدند. موفقیت قرارگیری فرمان در سمت چپ این خودرو، سایر خودروسازان آمریکایی و اروپایی را به پیروی از این روش مجبور کرد. با این حال هنوز علت دقیق بکارگیری فرمان چپ توسط فورد در این خودرو مشخص نیست. براساس یک فرضیه، فرمان چپ به سرنشین جلو اجازه می‌داد که بدون پا گذاشتن در جاده از خودرو پیاده شود.

وجود نسخه‌های فراوان فورد مدل تی

فورد مدل تی بخش زیادی از محبوبیت خود را مدیون تطبیق‌پذیری بسیار قابل توجه خود است. این خودرو در قالب محصولی پنج نفره، شش نفره، رودستری سه نفره، کوپه دو نفره و… به تولید رسید. شاید مدل T خط مونتاژ فورد را به عنوان خودرویی ساده ترک کرده باشد؛ اما به لطف تغییرات مختلف، کاربری‌های فراوانی برای آن تعریف شد. مشتریان مبتکر از آن به عنوان وانت، اتوبوس، تراکتور و کامیون استفاده کردند. حتی یک نسخه زرهی از این خودرو با نام فورد FT-B مدل 1920 در لهستان ساخته شد.

رانندگی پیچیده و بسیار چالش برانگیز

فورد مدل تی دارای فرمان دایره‌ای، پدال‌ و چرخ است؛ ولی خودرویی نیست که امروزه هر کسی قادر به رانندگی با آن باشد. هیچ گیجی در مدل تی وجود ندارد؛ به همین خاطر باید سطح روغن، بنزین و آب را به شکل دستی بررسی کنید. موتور را نیز باید به صورت دستی روشکن کرد. علاوه بر این باید توجه داشت که هیچ یک از سه پدال بلافصاله عمل نمی‌کنند و باید دریچه گاز و شمع‌ها را به شکل دستی فعال نمود. از انجام همه این اقدامات برای رانندگی، می‌توان به عنوان یک ورزش سنگین یاد کرد.

فورد مدل T یک قهرمان مسابقه‌ای بود

مدل تی با نام مستعار Tin Lizzie یک عنوان قهرمانی کسب کرده است. در سال 1992 نوئل بولاک به عنوان خلبان، تاجر و راننده خودروهای مسابقه‌ای، فورد مدل تی خود را با نام لیز پیر به مسابقات قهرمانی پیکس پیک برد و به پیروزی رسید. کسب مقام اول برای این خودرو یک شگفتی بزرگ برای شرکت کنندگان و تماشاگران رقابت یادشده بود؛ زیرا لیز بسیار قدیمی بوده و سقف هم نداشت. مدل تی با غلبه بر سایر خودروهای گران قیمت؛ ثابت کرد که بسیار بادوام و سریع است.