به گزارش خودروم، جلو آمپر یا کلاستر خودرو، دسته‌ای از ابزارهای الکترونیکی دیجیتال یا آنالوگ را شامل می‌شود. این ابزار مجموعه‌ای از فرایندهای مرتبط به سرعت سنج، میزان سوخت، حرارت آب موتور، دور موتور و سایر علائم هشداری خودرو را به راننده نمایش می‌دهد.

ابزاری که امروزه نوع دیجیتالی آن با نام کلاستر دیجیتال یا جلو آمپر دیجیتال در خودروهای جدید نصب می‌شوند؛ نقش مهمی در هدایت خودرو و نگهداری از آن دارد. در این متن نگاهی به جلو آمپر خواهیم داشت و کمی بیشتر با زبان بی‌صدای اتومبیل‌ها آشنا خواهیم شد.

اجزاء مختلف جلو آمپر

یک جلو آمپر معمولاً از اجزاء مختلفی شامل سرعت سنج برای اندازه‌گیری و نمایش سرعت خودرو، دور سنج برای نمایش دور موتور یا اندازه ‌گیری چرخش میل لنگ موتور و نمایش آن به منظور کمک به راننده برای تعویض دنده به موقع یا تنظیم میزان فشار پدال گاز، نمایش دهنده میزان سوخت که مقدار باقی مانده بنزین یا گازوئیل در مخزن سوخت (در خودروهای هیبریدی و تمام الکتریکی یک نمایشگر الکترونیکی جایگزین آن شده و وضعیت شارژ باتری و فاصله زمانی مورد نیاز برای شارژ مجدد را نمایش می‌دهد)، نمایش دهنده دمای موتور (دمای مایع خنک کننده موتور را نشان داده با توجه به آن می‌توان از عملکرد استاندارد یا غیر معقول خودرو با خبر شد)، کیلومتر شمار، سفر سنج (نمایش مسافت طی شده از یک نقطه مشخص)، نمایش چراغ‌ها و چراغ‌های اخطاری (شامل کمربند ایمنی، فشار لاستیک‌ها، وضعیت کیسه هوا) و… می‌شود.

حسگرهای متصل به جلو آمپر

با پیشرفت اجزاء مختلف خودروها، همزمان جلو آمپر یا کلاسترها هم تکامل پیدا می‌کنند. هر بخش از جلو آمپر ورودی مستقلی برای اندازه‌گیری یکی از فرایندهای مرتبط به خودرو مانند اندازه‌گیری میزان مصرف سوخت با اتصال به یک فرستنده در باک خودرو دارد. این ویژگی با بهره‌گیری از ECU در اواخر دهه 1980 کمی تغییر کرد و وسایل نقلیه مدرن به مجموعه‌ای از حسگرها و ماژول‌های کنترل متصل به ECU مجهز شدند. اطلاعات از طریق شبکه‌ای ارتباطی به ECU منتقل شده و پس از رمزگشایی و تبدیل به قالبی خوانا برای راننده خودرو به نمایش گذاشته می‌شدند.

در هر حالت یک جلو آمپر چه به شکل مستقیم به فرستنده متصل باشد یا از ECU برای نمایش اطلاعات استفاده کند؛ برای فعالیت به مجموعه‌ای پیچیده از داده‌های دریافتی چندین حسگر نیاز دارد که از جمله آنها باید به حسگر میل لنگ، کمربند ایمنی، سرعت سنج، حسگر ترمز ضد قفل، نمایش دهنده میزان سوخت، حسگر سطح روغن و… اشاره کرد.

جلو آمپرهای اولیه

با ساخت نخستین خودروهای جهان از کلاستر آنالوگ برای نمایش داده‌های اندازه‌گیری شده به رانندگان استفاده شد. در این نوع از جلو آمپرها شاهد یک حرکت فیزیکی و سه بعدی در قالب تحرک سوزن نمایشگر برای خواندن و درک بهتر داده‌های بودیم. با این حال این نوع از کلاسترها به دلیل محدویت‌های موتور و خطای نمایش داده‌ها، ابزار دقیقی نبوده و در موتورهای کوچک با تاخیر و با اختلاف قابل توجهی اطلاعات مرتبط به موتور و… را نمایش می‌دادند.

در سال 1976 برای نخستین بار در استون مارتین لاگوندا از کلاستر دیجیتالی استفاده شد. چندی بعد هم کادیلاک در مدل سویل سال 1978 از آن استفاده کرد. اندکی بعد در تمام وسایل نقلیه تولید شده آمریکایی از سال 1980 تا 1990 جلو آمپر دیجیتالی به عنوان یک گزینه سفارشی عرضه شد و برخی از مدل‌های لوکس کادیلاک، کرایسلر و لینکلن هم به شکل استاندارد از آن استفاده می‌کردند. جلو آمپر دیجیتالی خودروهای مزبور علاوه بر سرعت سنج و… به یک کامپیوتر سفری برای نمایش دمای بیرون خودرو و… هم مجهز شده بود. در سال 1983 نیز رنو 11 نخستین هاچ‌بک اروپایی بود که به جلو آمپر دیجیتالی مجهز شد و از آن زمان بود که تقریباً تمام خودروها در کنار جلو آمپر دیجیتال، از نوع آنالوگ آن هم استفاده کرده و در واقع این دو نوع در کنار یکدیگر وظیفه نمایش اطلاعات خودرو را به عهده گرفتند.

امروزه اوضاع کمی متفاوت شده و با پیشرفت عصر دیجیتال، تولیدکنندگان خودرو نیز به سمت جلو آمپرهای دیجیتالی حرکت کرده‌اند. نمایشگرهای LCD دیجیتالی، دقیق‌تر از نمونه‌های آنالوگ بوده و راه حل بهتری برای نمایش اطلاعات خودرو هستند. این نمایشگرها بلافاصله اطلاعات رمزگشایی شده ECU را نمایش داده و دقیقاً به شما نشان می‌دهند که موتور چگونه کار می‌کند. از نمایشگرهای OLED بسیار باریک و با کیفیت فوق‌العاده که معمولاً توسط LG Displays Visionox و Visteon ساخته می‌شوند؛ با زمان پاسخ‌دهی 0,01 میلی ثانیه در خودروهای امروزی استفاده می‌شود. علاوه بر بهبود زاویه دید راننده، این کلاسترها موجب تحویل در طراحی داخلی خودروها و کمک به رویاپردازی طراحان می‌شوند.

رنگ‌های جلو آمپر و معنانی آنها

در تمامی کلاسترها یا جلو آمپرها از رنگ‌ برای نمایش و مخابره پیام به راننده استفاده می‌شود. رنگ سبز و آبی نشان دهنده روشن بودن برخی از قابلیت‌‌های خودرو و همچنین چراغ‌های جلو، مه شکن و… هستند. در واقع این رنگ‌ها فقط پیام سلامتی برخی از کارکردهای خودرو را به شما مخابره خواهند کرد.

رنگ زرد و نارنجی به معنی احتیاط است. در صورت مشاهده آن حتماً باید عملکرد فنی خودرو مورد بازرسی قرار گرفته و در صورت نیاز تعمیرات لازم انجام شود. مثلاً رنگ چراغ چک موتور نارنجی بوده و این یعنی عملکرد موتور با اخلال مواجه شده است. همچنین در صورت پایین آمدن فشار باد تایرها نیز از رنگ نارنجی برای نمایش خطا و هشدار به راننده استفاده می‌شود. رنگ قرمز معمولاً پیامی مرتبط به ایمنی خودرو را به راننده یا سرنشین مخابره می‌کند. مثلاً از رنگ قرمز برای نمایش عدم بستن کمربند ایمنی یا بالا بودن ترمز دستی یا نمایش هشدارهای مرتبط به دمای موتور استفاده می‌شود.

مزایا و معایب کلاستر دیجیتالی

امروزه از کلاستر دیجیتالی یا نیمه دیجیتالی در اکثر خودروهای روز جهان استفاده می‌شود. از مزایای این جلو آمپرها باید به نمایش دقیق اطلاعات اشاره کرد. همچنین وجود این نمایشگرها باعث توسعه فناوری‌های مرتبط به خودروهای خودران و ویژگی‌های ایمنی مانند سیستم حرکت بین خطوط، نمایش علائم راهنمایی و رانندگی و… شده است.

با این حال از همان روزهای نخست بهره‌گیری از انواع دیجیتال، منتقدین به آن حمله کردند. در نخستین سال‌های استفاه از جلو آمپر دیجیتال، اکثر آنها خراب شده و موجی از نارضایتی را در پی داشتند. به همین دلیل هم استفاده از آنها فقط به خودروهای لوکس محدود شد. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی مشکلات مرتط به خرابی آنها رفع شد و کم کم دوباره از کلاستر دیجیتال در خودروهای جدید استفاده شد. اما این بار منتقدین وضوح کم تصویر در برابر تابش نور خورشید را بهانه کرده به به جلو آمپرهای دیجیتالی حمله کردند. اما به نظر می‌آید که با گذشت زمان و بالا رفتن وضوح تصویر همه چیز تغییر کرده و اکنون این نمایشگرها هیچ مشکلی ندارند. این جلو آمپر دیجیتال است که زمینه اتصال به تلفن همراه، دوربین 360 درجه، ناوبری ماهواره‌ای و… را فراهم کرده و به کاهش حواس پرتی راننده کمک قابل توجهی می‌کند.

جلو آمپر یا کلاستر دیجیتال به قدری فایده دارد که اکنون در وسایل نقلیه ریلی و هواپیما‌ها نیز از آن استفاده می‌شود. این ابزار تعامل کاربر با مهندسی روز جهان را آسان‌تر می‌کنند.